Decimale verdunningen voor microbiologisch onderzoek
Bij de bepaling van het aantal micro-organisme per ml of per gram product is het bijna altijd nodig om verdunningen te maken.
Deze verdunningen zijn vaak decimaal dat wil zeggen dat in stappen van 10 steeds verder verdund wordt.
Op deze manier kun je hele grote verdunningen bereiken een miljoen keer verdunnen is zo maar gebeurd.
Tegelijk wordt het moeilijker om je te voorstellen wat je dan nog aan het onderzoeken bent, namelijk een miljoenste gram of ml van het product! Toch kan dit niet anders omdat in een product ook heel veel micro-organismen kunnen zitten waardoor je het product niet onverdund of "een beetje verdund" kunt onderzoeken: dan zitten de cellen te dicht op elkaar en bij veel bepalingen moeten ze apart in een buis of op een plaat terecht komen. Zie MPN -methode of bepaling kiemgetal.
Hieronder een uitleg over verdunningen en tegelijk ook over het berekenen van het kiemgetal:
Als voorbeeld slootwater met (vermoedelijk!) 1 miljoen bacteriecellen per ml. Dit willen we verdunnen naar 100 per ml.
Dan hebben we een mooie concentratie voor de bepaling van het kiemgetal, als we dan 1 ml in een petrischaal brengen en we doen er voedingsbodem bij dan zullen na incubatie 100 kolonies zijn ontstaan.
Hierbij moeten we wel bedenken dat we van tevoren niet weten hoeveel er echt aanwezig zijn!
Dan zou de hele bepaling niet nodig zijn.
Daarom zet je een reeks in zodat je na afloop ziet wat de verschikte verdunning dan is, dus achteraf weet je en heb je (als de reeks lang genoeg is) de juiste verdunning om het kiemgetal te berekenen.
Bovengenoemde verdunningen hebben ook een naam:
De eerste verdunning is de 10 keer verdunning, de 2e de 10X 10= 100 X verdunning enzovoort. De 10 keer verdunning wordt ook wel 10 -1 verdunning, de 100 keer verdunning de 10 -2 verdunning, de 1000 keer verdunning de de 10 -3 verdunning genoemd.
De verklaring is dat als je van de 10-4 verdunning 1 ml inzet voor het kiemgetal je dan 10-4 ml slootwater in de petrischaal doet.
Zijn er dan 88 kolonies gegroeid, dan kwamen deze uit 10-4 ml slootwater, en dan zijn er 10+4 keer zo veel in een ml slootwater , dus 88 x 10+4 per ml slootwater is 8,8 X 10+5. Dit is het kiemgetal.
Nog verder afgekort worden de verdunningen ook wel -1, -2, -3, en-4 verdunning genoemd.